Umiejętne zrozumienie i wykorzystanie komunikacji niewerbalnej może znacząco wpłynąć na efektywność komunikacji między pracownikami, budowanie relacji, a także na ogólną atmosferę w miejscu pracy. Dlatego też rozwijanie świadomości w zakresie komunikacji niewerbalnej jest istotnym elementem budowania zdrowej kultury organizacyjnej.
Spis treści:
- Czym jest komunikacja niewerbalna?
- Stosowanie werbalnych i niewerbalnych stylów komunikacji w pracy.
- Komunikacja niewerbalna w pracy – przykłady.
- Jak wykorzystać komunikację niewerbalną podczas pracy zdalnej?
- Zrozumienie swojego stylu komunikacji niewerbalnej.
- Rozpoznawanie komunikacji niewerbalnej innych osób.
Nie sposób przecenić znaczenia komunikacji niewerbalnej w środowisku zawodowym.
Wynika to z faktu, że kluczowym elementem w tworzeniu autentycznych i głębokich relacji z zespołem jest efektywne wykorzystanie komunikacji niewerbalnej. Mowa ciała, ton głosu i sposób wypowiadania słów mogą mieć znacznie większy wpływ niż sama treść przekazywana werbalnie.
Badania wskazują, że większość wysyłanych komunikatów ma charakter niewerbalny – aż 93% w zależności od tematu. Zyskanie zaufania innych zależy od tego, jak komunikujesz się, nawet gdy nie wypowiadasz żadnych słów.
Dobra wiadomość? Możesz nauczyć się świadomego wykorzystywania komunikacji niewerbalnej w pracy. Poprzez celowy wysiłek możesz rozwijać tę umiejętność, która przyczyni się do budowania autentycznych relacji, doskonalenia umiejętności przywódczych oraz poprawy współpracy w zespole.
Czym jest komunikacja niewerbalna?
Zacznijmy od zrozumienia, czym jest komunikacja niewerbalna.
Komunikacja niewerbalna obejmuje wszelkie formy komunikacji bez użycia słów. Ten rodzaj komunikacji, oparty na sygnałach niewerbalnych, pozwala zauważyć, kiedy współpracownik ma zły dzień, nawet jeśli twierdzi, że „nic mu nie jest”. Dodatkowo umożliwia podkreślenie profesjonalizmu podczas rozmowy kwalifikacyjnej w oczach potencjalnego pracodawcy, na przykład poprzez utrzymanie dobrego kontaktu wzrokowego i mocny uścisk dłoni.
Specjaliści w dziedzinie komunikacji wyróżniają 8 różnych rodzajów komunikacji niewerbalnej:
- Wyraz twarzy – obejmuje uśmiech, marszczenie brwi lub grymas.
- Wygląd – dotyczy noszenia garnituru czy wyboru konkretnej fryzury.
- Gesty rąk – to świadome ruchy ciała, takie jak kciuk w górę czy machanie na powitanie.
- Język ciała – obejmuje garbienie się, krzyżowanie nóg czy wiercenie się.
- Proksemika – określa fizyczną odległość od innych lub sposób szanowania przestrzeni osobistej.
- Kontakt wzrokowy – to, jak długo utrzymujesz wzrok lub czy go w ogóle unikasz.
- Dotyk – obejmuje pocieszanie kogoś uściskiem lub dotknięciem kolana.
- Paralingwistyka – dotyczy m.in. tonu głosu, głośności i tempa mówienia.
Stosowanie werbalnych i niewerbalnych stylów komunikacji w pracy.
Niezależnie od tego, czy to spotkanie z klientem, czy rozmowa na Zoom z pracownikami, komunikacja werbalna odgrywa kluczową rolę w miejscu pracy. Niemniej jednak ograniczanie umiejętności komunikacyjnych wyłącznie do słowa mówionego to poważny błąd.
Dlaczego więc komunikacja niewerbalna w miejscu pracy ma takie znaczenie? Odpowiedź kryje się w sprawdzonej zasadzie: „czyny mówią głośniej niż słowa”.
Użycie werbalnego stylu komunikacji w pracy to jak dzielenie się intencjami poprzez słowa, lecz nie zwracanie uwagi na to, jak język ciała czy ton głosu wspierają tę wiadomość. Przykładowo, możesz prezentować istotne informacje, ale stać nieruchomo z założonymi rękami lub przekazywać konstruktywną opinię, mając śmiertelnie poważny wyraz twarzy.
Twoje słowa są obecne, ale zespół nie ma pewności, czy może Ci zaufać, ponieważ Twoje działania nie potwierdzają tego przesłania. Z kolei komunikacja niewerbalna w pracy to jak używanie sygnałów niewerbalnych do budowania autentycznych połączeń i nawiązywania kontaktu ze współpracownikami.
Nawet gdy nie wyrażasz się bezpośrednio, zespół zdaje sobie sprawę, że może na Ciebie liczyć, ponieważ utrzymujesz kontakt wzrokowy, demonstrujesz uwagę podczas spotkań i dbasz o profesjonalny wygląd.
Siła komunikacji niewerbalnej w pracy tkwi w tym, że jest to jedno z najlepszych narzędzi do zwiększania zaangażowania, poprawy produktywności zespołu i budowania zaufania wśród współpracowników. To subtelne elementy komunikacji niewerbalnej potrafią wzmocnić relacje zawodowe i kształtować pozytywny klimat w zespole.
Komunikacja niewerbalna w pracy – przykłady.
Bez względu na to, czy zarządzasz firmą, czy dopiero rozpoczynasz pierwszą pracę, ma znaczenie to, jak komunikujesz się bez używania słów. Aby się o tym przekonać, przyjrzyjmy się dwóm przykładom.
Przykład 1 – Zarządzanie zespołem i wspieranie go w trudnych czasach
Kierowanie zespołem i udzielanie wsparcia w trudnych czasach może stanowić wyzwanie. Przyjmijmy sytuację, w której pełnisz rolę menedżera i musisz poinformować członków zespołu o nadchodzących cięciach budżetowych. To rozmowa pełna trudności, która może wywołać obawy o utrzymanie miejsc pracy i ogólny niepokój.
Aby skutecznie przewodzić zespołem w tym okresie, koniecznie musisz:
- Uspokoić ich niepokój, aby zachować zaangażowanie i produktywność.
- Motywować do zwiększenia wydajności, przyczyniając się tym samym do wzrostu dochodów firmy.
- Demonstrować wiarygodność, budując zaufanie do Twojego przywództwa.
- Pozostać otwarty, aby pracownicy wiedzieli, że mogą na Tobie polegać i zwracać się do Ciebie ze swoimi obawami.
Chociaż mówienie może być pomocne, kluczowe jest posiadanie umiejętności komunikacji niewerbalnej, aby skutecznie prowadzić pracowników przez ten okres. Poniżej znajdziesz kilka sygnałów niewerbalnych, które mogą okazać się pomocne:
- Pomóż zmniejszyć ich niepokój, podczas przekazywania informacji używaj równego, spokojnego tonu głosu.
- Motywuj ich poprzez nawiązywanie kontaktu wzrokowego i skłanianie się do przodu podczas rozmowy, co sygnalizuje, że jesteś zaangażowany i chcesz z nimi współpracować.
- Potwierdź swoją wiarygodność utrzymując pozytywny wyraz twarzy, otwartą postawę (unikaj skrzyżowanych rąk lub nóg) i luźno opuszczone ramiona.
- Bądź dostępny po spotkaniu, trzymając drzwi biura otwarte; dostępny w platformach czatu biurowego i witając ich machaniem, gdy przechodzisz obok ich biurek.
Przykład 2 – Przeprowadzenie angażującej prezentacji
Przygotowanie angażującej prezentacji to kluczowy element, zwłaszcza jeśli dążysz do awansu i chcesz zaimponować swojemu menadżerowi. Dzisiaj przeprowadzasz istotną prezentację sprzedażową, więc warto zadbać nie tylko o perfekcyjny scenariusz, ale także o umiejętności komunikacji niewerbalnej.
Oto kilka aspektów, na które powinieneś zwrócić uwagę:
- Wybierz elegancki, profesjonalny strój, który nie przyciąga nadmiernie uwagi.
- Utrzymuj entuzjastyczny i przyciągający ton głosu, aby skupić uwagę słuchaczy.
- Wykorzystuj gesty dłoni, aby akcentować kluczowe punkty prezentacji.
- Ekspresyjna mimika twarzy, szczególnie uśmiech na początku, może podkreślić Twoje podekscytowanie.
- Nawiązuj bezpośredni kontakt wzrokowy z publicznością.
Pamiętaj, że Twoi współpracownicy również mogą używać komunikacji niewerbalnej, aby wesprzeć Cię podczas prezentacji. Na przykład pokazując kciuk w górę na początku lub klaskając po zakończeniu. Te subtelne gesty mogą dodatkowo wzmocnić przekaz i zacieśnić więzi z audytorium.
Jak wykorzystać komunikację niewerbalną podczas pracy zdalnej?
Pewnie myślisz, że komunikacja niewerbalna w pracy jest ważna tylko w biurze. Jednak obecnie, wielu z nas pracuje zdalnie, gdzie również możesz skutecznie wykorzystywać sygnały niewerbalne do nawiązywania kontaktu ze współpracownikami. To znacznie prostsze, niż mogłoby się wydawać.
Wiele niewerbalnych sygnałów znanych z „prawdziwego świata” przenosi się do przestrzeni wirtualnej. Oto kilka wskazówek dotyczących tych sygnałów podczas pracy zdalnej:
- Utrzymuj dobrą postawę podczas wirtualnych spotkań. Pochylenie się lub cofnięcie sygnalizuje, że nie jesteś skoncentrowany i zaangażowany w spotkanie.
- Korzystaj z kontaktu wzrokowego i gestów dłoni podczas wirtualnych prezentacji. Chociaż to kontakt wzrokowy z kamerą, nadal odgrywa ważną rolę. Dodatkowo, umieszczenie rąk w kadrze może przyciągnąć uwagę i utrzymać zainteresowanie widzów.
- Wyraz twarzy pełni równie istotną rolę podczas spotkań w Zoomie, co w tradycyjnej interakcji twarzą w twarz. Podczas długich rozmów wideo łatwo jest się rozproszyć, dlatego zwróć uwagę, aby nie prezentować znudzonej miny. Warto kiwać głową zgodnie z mówiącym, uśmiechać się od czasu do czasu i dawać wyraz aktywnego słuchania.
- Nie zapomnij korzystać z platformy czatu w biurze, aby utrzymać kontakt. To nie tylko kwestia wysyłania wiadomości – większość platform umożliwia teraz reagowanie za pomocą emoji i wysyłanie zabawnych GIF-ów. Te drobne gesty wymagają minimalnego wysiłku, ale mogą zrekompensować dużą część komunikacji niewerbalnej, która może zostać utracona w środowisku pracy wirtualnej.
Zrozumienie swojego stylu komunikacji niewerbalnej.
Prawdopodobnie używasz sygnałów niewerbalnych nieświadomie, co jest całkowicie normalne. Jednak aby je skutecznie zmienić, musisz być świadomy tego, co aktualnie przekazujesz innym.
Zrozumienie obecnego stylu komunikacji niewerbalnej jest kluczowe dla jego usprawnienia. Oto proste ćwiczenie, które pomoże Ci rozpocząć ten proces.
Na początku wybierz dwie różne osoby w swoim życiu: jedną, z którą czujesz się komfortowo i swobodnie, a drugą, z którą masz trudności w nawiązaniu kontaktu lub czujesz się mniej pewnie w interakcji. Następnym razem, gdy będziesz rozmawiać z każdą z tych osób, zastanów się nad następującymi pytaniami:
- Jaki był mój ton głosu?
- Jakie było tempo i głośność mojej wypowiedzi?
- Jak wyglądała moja postawa?
- Czy w moim ciele było jakieś napięcie, a jeśli tak, to gdzie?
- Czy zastosowałem jakieś szczególne maniery?
- Jakie fizyczne gesty wykonałem?
Następnie, kiedy już zbierzesz dane z obu tych sytuacji (czyli interakcji z dwiema różnymi osobami), porównaj zebrane informacje. Zwróć uwagę na subtelne różnice w swoim własnym stylu komunikacji niewerbalnej w każdej sytuacji i zacznij uświadamiać sobie, które z tych elementów są spójnymi wzorcami w wielu interakcjach.
Przy wypróbowywaniu tego ćwiczenia rozwijasz kluczowy aspekt samoświadomości, co będzie niezbędne do przejęcia kontroli nad swoim stylem komunikacji. Dzięki temu będziesz mógł później skuteczniej wykorzystać komunikację niewerbalną w relacjach z kolegami z zespołu.
Rozpoznawanie komunikacji niewerbalnej innych osób.
Następnym razem, gdy wejdziesz w interakcję z kimś, porównaj swój własny styl komunikacji niewerbalnej. Prawdopodobnie odkryjesz podobieństwa między swoim stylem komunikacji a stylem osoby, z którą czujesz więź. Z drugiej strony możesz zauważyć rozbieżności między swoim stylem a stylem osoby, z którą masz trudności w nawiązaniu kontaktu. Dlaczego?
Prostym wyjaśnieniem jest to, że znajomość tworzy zaufanie. Rozpoznawanie elementów zachowania drugiej osoby pomaga nam poczuć pokrewieństwo z jej charakterem i poczucie empatii w związku z jej doświadczeniami.
Jeśli kiedykolwiek komunikowałeś się z ludźmi z różnych kultur, wiesz, jak trudne mogą być różnorodne style w budowaniu poczucia więzi. To niuanse komunikacyjne, unikalne dla każdej kultury, które pomagają w pogłębianiu więzi wewnątrz grupy.
W rezultacie naturalne jest, że poczujemy większą więź z ludźmi, którzy podzielają nasz styl komunikacji. Nie oznacza to jednak, że nie możemy nauczyć się nawiązywać kontaktu z różnymi grupami, zwłaszcza poprzez doskonalenie naszych umiejętności komunikacji niewerbalnej.
Jak komunikować się ze współpracownikami za pomocą komunikacji niewerbalnej?
Istoty ludzkie są biologicznie przygotowane do bycia naturalnymi empatykami, o ile nie pozwolimy, aby nasze nawykowe wzorce komunikacji stanęły na przeszkodzie.
Kluczem do ustanowienia poczucia zażyłości z jakąś osobą jest znalezienie związku między Twoimi niewerbalnymi stylami komunikacji. Następnie możesz zbudować to połączenie, odzwierciedlając swój styl komunikacji.
Jak naśladować swoich współpracowników, aby budować głębsze relacje?
Czy kiedykolwiek widziałeś płaczącą ukochaną osobę i nagle poczułeś napływające do Twoich oczu łzy? Taka jest moc neuronów lustrzanych, które uruchamiają się w naszych mózgach, gdy obserwujemy innych ludzi. Zasadniczo dają nam możliwość poczucia, jak to jest wejść w buty drugiej osoby.
Wykorzystaj moc neuronów lustrzanych, które uruchamiają się w naszych mózgach, pozwalając nam empatycznie wczuć się w sytuację drugiej osoby. Zacznij od identyfikacji podobieństw i różnic w waszych stylach komunikacji. Często wystarczy uważna obserwacja, aby nawiązać silniejsze połączenie.
Następnie eksperymentuj z odzwierciedlaniem swojego stylu komunikacji niewerbalnej, dostosowując go do drugiej osoby. Przyjrzyj się jej mowie ciała i sposóbowi mówienia, a następnie wpleć te elementy w swoje zachowanie, pozostając jednocześnie wiernym sobie.
Praktykuj także słuchanie refleksyjne, czyli powtarzanie wypowiedzi drugiej osoby zaraz po jej usłyszeniu, opierając się na niewerbalnym odzwierciedleniu.
Kontynuuj ten proces, kreując swój unikalny styl komunikacji, będąc świadomym języka ciała, tonu głosu i innych niewerbalnych sygnałów, które mogą wzmacniać połączenie.
Twoim celem jest rozwinięcie inteligencji emocjonalnej poprzez znalezienie wspólnej płaszczyzny porozumienia. Naśladuj postawę, siedzenie czy ton głosu drugiej osoby, aby zbudować solidny fundament dla głębszego połączenia. Dostosuj się także do jej emocji, unikając niezgodności między nastrojem a tonem głosu.
Odtwarzanie postawy lub tempa ciała otwiera subtelne, niewerbalne kanały komunikacji, które słowa samodzielnie nie są w stanie przekazać. To podejście zwiększa szanse na rozwój bliższych relacji opartych na wzajemnym zaufaniu.
| Sprawdź również: Motywowanie pracowników – 14 najlepszych metod motywacyjnych. |
Komunikacja niewerbalna w pracy – podsumowanie
Kiedy członkowie zespołu poczują, że mogą Ci zaufać, chętniej pokażą Ci swoje mocne i słabe strony. Zamiast utrzymywać relację transakcyjną, będziesz w stanie naprawdę wspierać i wzmacniać swój zespół.
Z biegiem czasu zobaczysz, że komunikacja niewerbalna ma ogromną moc, która pomoże Ci budować bardziej autentyczne relacje ze wszystkimi osobami w Twojej firmie. W rezultacie to lepsze połączenie pomoże Tobie i Twojemu zespołowi poczuć się bardziej spełnionym w pracy. A w ostatecznym rozrachunku wszyscy tego chcemy, prawda? Powodzenia!
