Jak efektywnie zarządzać pokoleniami w pracy, uwzględniając unikalne cechy, oczekiwania i wartości każdej osoby? Sprawdź, jakie korzyści płyną z różnorodności pokoleniowej, jak unikać konfliktów, a także jak wykorzystać unikalne umiejętności i doświadczenia każdej generacji.
Wyobraź sobie typowe spotkanie biznesowe. Kto zasiada przy stole?
Prawdopodobnie wyobrażasz sobie grupę ludzi w swoim wieku. Jednak w prawdziwym świecie kadra składa się z więcej niż jednego pokolenia. Pokolenie Z właśnie wkracza na rynek pracy, podczas gdy niektórzy starsi pracownicy jeszcze nie przeszli na emeryturę.
Różnice pokoleniowe w miejscu pracy mogą być wyzwaniem. Dwudziestolatek i sześćdziesięciolatek mają zazwyczaj odmienne doświadczenia, umiejętności miękkie i perspektywy, co może sprawić, że znalezienie wspólnego języka jest nie lada wyzwaniem.
Jednak różnorodność wiekowa może stanowić przewagę konkurencyjną, pod warunkiem, że mocne i słabe strony każdego członka zespołu są traktowane z szacunkiem. Odkrycie wartości każdego pokolenia może przyczynić się do lepszej współpracy, wydajności i kreatywności.
Przyjrzyjmy się, co napędza każde pokolenie i jak zjednoczyć wszystkich w dążeniu do tego samego celu.
Ile mamy pokoleń w miejscu pracy?
Od roku 2023 na rynku pracy aktywnie działają cztery pokolenia: pokolenie wyżu demograficznego (baby boomers), pokolenie X, pokolenie Y (milenialsi) i pokolenie Z. Zakres wiekowy obejmuje osoby od 16. do 75. roku życia.
Każde pokolenie niesie za sobą unikalne atuty dla środowiska zawodowego. Osoby starsze zazwyczaj wnoszą ogromną wiedzę i doświadczenie branżowe, podczas gdy młodsze pokolenia przynoszą nowoczesne pomysły i innowacyjne podejście.
Przedstawiciele pokolenia wyżu demograficznego często charakteryzują się doskonale rozwiniętymi umiejętnościami miękkimi, są skuteczni w negocjacjach i publicznych wystąpieniach, w oparciu o dziesięciolecia doświadczenia życiowego. Natomiast Ci, którzy należą do pokolenia Z i zaczęli swoją karierę w erze przełomowych zmian technologicznych i globalnej pandemii, mogą być bardziej biegli w adaptacji i elastycznym myśleniu. Jednakże, te cechy są zróżnicowane w zależności od indywidualnych predyspozycji.
Jeśli Twój zespół składa się z członków reprezentujących różne pokolenia, zrozumienie różnic kulturowych w miejscu pracy może przyczynić się do stworzenia spójnego i szanującego środowiska. Świadomość i empatia wobec różnych stylów pracy zastępują stereotypy, co skutkuje lepszą komunikacją i efektywną współpracą w zespole.
Cztery pokolenia w pracy
Cztery pokolenia obejmują: pokolenie wyżu demograficznego, pokolenie X, milenialsów i pokolenie Z. Granice czasowe i charakterystyczne cechy każdego z nich mogą się różnić w zależności od źródła informacji.
Osoby z wyżu demograficznego, urodzone w latach 1946–1964, boomerowie kładą ogromny nacisk na poczucie stabilizacji, bezpieczeństwa finansowego oraz osiągnięć zawodowych. Przypisują duże znaczenie pracy, co czasem prowadzi do pracoholizmu. Motywację do wykonywania obowiązków stanowi dla nich przede wszystkim wynagrodzenie, jednak równie ważne są dla nich prestiż, uznanie społeczne oraz przyjemność wynikająca z docenienia ich wysiłków. Nic w tym dziwnego, biorąc pod uwagę, że przyszli na świat tuż po zakończeniu drugiej wojny światowej, co miało istotny wpływ na ich rodziny oraz ich własne życie.
Pokolenie baby boomers było świadkiem transformacji roli kobiet, gdy coraz więcej z nich decydowało się na aktywne uczestnictwo w rynku pracy. Wiele osób z pokolenia wyżu demograficznego przeszło na emeryturę podczas pandemii, ale nadal pozostają aktywne na rynku pracy, dzieląc się swoim doświadczeniem z młodszymi pokoleniami. Ich wierność zawodowa umożliwia im głębokie zrozumienie roli, jaką pełnią w miejscu pracy i w wybranej branży.
Pokolenie X, urodzone w latach 1965–1980, symbol „X” ma oznaczać niewiadomą i po raz pierwszy użyto go w latach 60. przez Charlesa Hambletta i Jane Deverson w ich książce zatytułowanej „Generation X”. Znaczący wpływ na ich życie wywarły okoliczności, w jakich dorastali. Dojrzewali w czasach PRL-u, byli świadkami upadku komunizmu, przemian systemu edukacyjnego i gwałtownego rozwoju technologii. W rezultacie są mniej zaznajomieni z mediami cyfrowymi i wykazują większe przywiązanie do tradycyjnych wartości.
Generacja X to grupa ludzi silnie przywiązanych do tradycji, jednocześnie odczuwających pewne zagubienie, niepewni co do przyszłości i poszukujący sensu własnego życia. Cenią tradycyjne relacje międzyludzkie, preferując bezpośredni kontakt z innymi ludźmi. Choć zrodzeni w erze medialnych wzorców, wierzą w autorytety i zwracają uwagę na to, jak są postrzegani przez innych.
Milenialsi, czyli pokolenie Y, obejmuje osoby urodzone w latach 1981–1996. Ten przedział czasowy umieszcza ich po obu stronach dynamicznych zmian technologicznych. Milenialsi urodzili się jeszcze przed powszechnym dostępem do Internetu i komputerów, co oznacza, że doświadczyli zarówno czasów bezpośrednio związanych z tradycyjnymi formami komunikacji, jak i dynamicznego wzrostu technologii cyfrowej.
Dla milenialsów, technologia stała się integralną częścią ich życia, a proces adaptacji do nowych środków komunikacji i informacji był dla nich naturalnym elementem dorastania. Wraz z postępem technologicznym, milenialsi wprowadzają unikalne perspektywy i umiejętności do miejsc pracy, zarówno korzystając z tradycyjnych form komunikacji, jak i przyczyniając się do rozwoju nowoczesnych rozwiązań.
Pokolenie Z, osoby urodzone w latach 1997–2012, to najnowsze pracujące pokolenie. Pokolenie Z zwane również pokoleniem C. Nazwa tego pokolenia wywodzi się od angielskiego słowa „connected” (połączony). Nazwa ta idealnie odzwierciedla doświadczenie ciągłego „połączenia z siecią”, uczestnictwa w świecie „online” oraz aktywności w Internecie i mediach społecznościowych, co stanowi kluczową cechę tej generacji. To cyfrowi tubylcy. Dla przedstawicieli tego pokolenia, świat online jest integralną częścią codziennego życia, a umiejętność natychmiastowego dostępu do informacji stała się normą.
Pokolenie X wyróżnia się lepszym wykształceniem niż ich rodzice, choć niestety, pomimo tego osiągnięcia, mają przed sobą mniej korzystne perspektywy finansowe. Charakteryzują się pragmatyzmem, w przeciwieństwie do idealistycznych milenialsów, starając się podejść do życia w sposób realistyczny.
Zmagają się z trudnościami psychicznymi, które często są wynikiem konsekwencji wyborów ich rodziców z pokolenia X oraz dziadków z pokolenia baby boomers. Mimo tych wyzwań, pragną oszczędzać i dążyć do zapewnienia sobie stabilności i bezpieczeństwa w przyszłości. Cenią indywidualizm i możliwość kształtowania oraz wyrażania swojej tożsamości.
Zarządzanie różnymi pokoleniami w pracy – co musisz wiedzieć
Każdy pracownik reprezentujący dane pokolenie ma pozytywne cechy osobowości , które czynią go wyjątkowym. Jeśli jednak chcesz lepiej zrozumieć ich ogólną rolę w pracy, tutaj znajdziesz wszystko, co musisz wiedzieć o tym, co motywuje różne pokolenia w miejscu pracy.
Baby boomers
Mimo że wielu przedstawicieli pokolenia baby boomers osiągnęło już wiek emerytalny, nadal wielu z nich pragnie kontynuować pracę. Jednak w nadchodzących latach możliwe, że zdecydują się na mniej wymagające stanowiska i skrócenie godzin pracy.
Wartości: Przedstawiciele pokolenia wyżu demograficznego rzadko zmieniali pracę w trakcie swojej kariery zawodowej. Cenią ciężką pracę, płacenie składek i podzielają pragnienie poprzednich pokoleń dotyczące autorytatywnych stylów przywództwa oraz poczucia obowiązku.
Idealne środowisko pracy: Nie zawsze potrzebują stałej informacji zwrotnej ani mikrozarządzania ze strony przełożonych. Przedstawiciele pokolenia wyżu demograficznego zazwyczaj zakładają, że statek płynie we właściwym kierunku, chyba że zostaną poinformowani, że jest inaczej.
Styl pracy: Struktura, klarowne cele i konkretne terminy motywują przedstawicieli pokolenia wyżu demograficznego do osiągania wyznaczonych celów. Są ambitni i choć nie oczekują zbyt wielu uwag od swoich zespołów, doceniają uznanie za swoją pracę.
Jak zatrzymać: Osoby z pokolenia wyżu demograficznego znajdują motywację bardziej w nagrodach niż w osobistym uznaniu. Premie, jasne ścieżki awansu i możliwości rozwoju zawodowego mogą dostarczyć im satysfakcji i zaangażowania w pracę.
Pokolenie X
Pokolenie X reprezentuje zerwanie z tradycyjną kulturą pracy, która definiuje wielu starszych pracowników. Posiadają silną etykę pracy, ale z ochotą akceptują większą elastyczność, zmiany ról społecznych i nieformalny styl pracy.
Wartości: Różnorodność i rozwój osobisty są dla pokolenia X ważniejsze niż lojalność wobec interesów firmy. Często wykazują sceptycyzm wobec władzy, wierząc, że kompetencje są ważniejsze niż ranga. Są też skłonni szybko zmieniać pracę, gdy ich cele nie korespondują z celami firmy.
Idealne środowisko pracy: Pracownikom pokolenia X zazwyczaj bardziej odpowiada praca zdalna i elastyczne harmonogramy. Cenią równowagę między życiem zawodowym a prywatnym oraz preferują efektywność, co pozwala im więcej czasu przeznaczyć na życie osobiste.
Styl pracy: Są niezależni i potrafią się dostosować. Pragną natychmiastowej i jasnej informacji zwrotnej, a efektywność ma dla nich większe znaczenie niż forma – mogą korzystać zarówno z rozmów telefonicznych, jak i komunikacji twarzą w twarz czy e-mail.
Jak zatrzymać: Pokolenie X zazwyczaj ceni środowiska współpracy obejmujące różne pokolenia. Doceniają także połączenie znaczącej pracy z życiem rodzinnym w intensywnej karierze. Inicjatywy dotyczące rozwoju osobistego mogą znacząco przyczynić się do utrzymania wysokiego poziomu retencji.
Milenialsi
Milenialsi wychowani w realiach wolnego rynku. To sprawia, że, w przeciwieństwie do swoich rodziców, odważnie dążą do osiągnięcia celu i starają się odnaleźć własną ścieżkę zawodową – taką, która przyniesie im satysfakcję, a nie będzie jedynie ciężkim obowiązkiem.
Wartości: Większość milenialsów pragnie być częścią czegoś większego niż tylko zyski. Doceniają zrównoważony rozwój, równowagę między życiem zawodowym a prywatnym oraz poczucie przynależności w środowisku pracy.
Idealne środowisko pracy: Wielu milenialsów cechuje wyjątkowe zauważanie jasnej ścieżki rozwoju kariery. Rozwój zawodowy, możliwości awansu i działania związane z budowaniem zespołu są kluczowe dla ich doświadczenia zawodowego.
Styl pracy: Elastyczność i równowaga między życiem zawodowym a prywatnym to często kluczowe elementy stylu pracy milenialsów. Dają priorytet zarządzaniu własnym harmonogramem, korzystaniu z opcji pracy zdalnej i dbaniu o swoje dobre samopoczucie, co jest istotne w zapobieganiu wypaleniu zawodowemu.
Jak zatrzymać: Millenialsi zazwyczaj poszukują bezpieczeństwa pracy i propozycji wartości dla pracowników, które obiecują znaczne korzyści, takie jak opieka zdrowotna, wsparcie w nauce i programy odnowy biologicznej. Jednakże, pieniądze i korzyści to zazwyczaj nie wszystko; połączenie bezpieczeństwa finansowego z wyznaczaniem celów daje im poczucie prawdziwego celu i motywacji.
Pokolenie Z
Od 2023 r. najstarsi przedstawiciele pokolenia Z dopiero rozpoczynają swoją karierę zawodową. Cechuje ich przedsiębiorczość, niezależność i konkurencyjność, jednak najlepiej współpracują z firmami, które wyznają zrównoważone i społecznie odpowiedzialne praktyki.
Wartości: Często pokolenie Z kładzie nacisk na osobiste relacje w miejscu pracy. Empatia, otwarty styl komunikacji i troska o zdrowie psychiczne są dla nich kluczowymi priorytetami. Choć niechętnie utożsamiają swoją karierę z tożsamością osobistą, pragną prowadzić otwarte rozmowy z zarządem i współpracownikami na temat swoich osobistych wartości.
Idealne środowisko pracy: Dla pokolenia Z kultura firmy powinna promować różnorodność, równość i inkluzję. Wiele młodszych pracowników poszukuje nietypowego harmonogramu pracy oraz elastycznych możliwości pracy zdalnej.
Styl pracy: Większość przedstawicieli tego pokolenia preferuje rozmowy wideo, spotkania jeden na jeden i działania społeczne, które budują silniejsze relacje międzyludzkie.
Jak zatrzymać pracowników: Pokolenie Z poszukuje bezpieczeństwa poprzez szkolenia zawodowe i dbałość o zdrowie psychiczne. Mentoring, programy odnowy biologicznej i możliwości rozwoju kariery są skutecznymi sposobami na zaangażowanie tej grupy pracowników.
Jak wypełnić lukę pokoleniową?
Różnice między pokoleniami mogą czasem stanowić wyzwanie, ale tak samo jak w przypadku innych form różnorodności, można je wykorzystać i czerpać korzyści z różnic wiekowych. Poniżej przedstawiamy cztery sposoby na stworzenie silnego, wielopokoleniowego zespołu.
Organizuj sesje szkoleniowe
Organizowanie sesji szkoleniowych to skuteczna strategia integrowania różnych pokoleń w miejscu pracy. W trakcie szkoleń starsze pokolenia, takie jak wyż demograficzny, mogą dzielić się swoim bogatym doświadczeniem i wiedzą branżową, podczas gdy młodsze pokolenie Z może przyczynić się do tworzenia bardziej prospołecznego środowiska pracy, skupionego na różnorodności.
Horyzontalna wymiana informacji, gdzie członkowie zespołu prowadzą sesje szkoleniowe na podstawie swoich specjalistycznych umiejętności, może stworzyć otwarte środowisko uczenia się. Ta inicjatywa nie tylko zwiększa wartość wiedzy w zespole, ale także podkreśla znaczenie uczestnictwa każdego pracownika, pokazuje młodszym pracownikom, że ich uczestnictwo ma znaczenie.
Otwórz komunikację
Rozpocznij otwartą rozmowę na temat preferencji komunikacyjnych w zespole. Zapytaj członków, czy wolą e-maile, czaty grupowe czy też spotkania osobiste. Ważne jest, aby być elastycznym i akceptować różne formaty komunikacji, ponieważ każda z tych metod ma swoje mocne strony. Znalezienie czegoś, co działa dla wszystkich, pozwala uniknąć nieporozumień w komunikacji i mówi im, że zespół ceni ich styl komunikacji.
Nie osądzaj
Doświadczenia pokoleniowe wyznaczają preferencje i perspektywy pracy. Zachowaj otwarty umysł i aktywnie słuchaj, aby lepiej zrozumieć perspektywy i preferencje każdego członka zespołu. Przeprowadzanie regularnych ćwiczeń związanych z rozwojem zespołu, koncentracja na pracy zespołowej oraz promowanie otwartej komunikacji pozwala przełamać potencjalne uprzedzenia i tworzy atmosferę zachęcającą do efektywnej współpracy międzypokoleniowej. W ten sposób zespół może wykorzystać różnorodność do osiągnięcia wspólnych celów i tworzenia silnej, zintegrowanej dynamiki pracy.
Przemyśl korzyści
Przeprowadzanie ankiet opinii pracowników oraz pogłębionych wywiadów końcowych stanowi doskonały sposób na zrozumienie, jakie świadczenia są najważniejsze dla różnych pokoleń. Dzięki temu można dostosować ofertę świadczeń do indywidualnych potrzeb pracowników, co wpływa pozytywnie na ich zaangażowanie i satysfakcję zawodową. Wspieranie zróżnicowanych oczekiwań pokoleniowych w zakresie korzyści pracowniczych sprzyja budowaniu bardziej zharmonizowanego i satysfakcjonującego miejsca pracy.
Inność jest dobra
Fakt, że w miejscu pracy pracuje kilka pokoleń, uczy wszystkich większej otwartości i zrozumienia. Integracja różnych perspektyw, doświadczeń i zestawów umiejętności wzbogaca potencjał zespołu w zakresie nauki i rozwoju. Jednakże, aby skutecznie przekraczać różnice, konieczna jest praca.
Ukryte uprzedzenia, zróżnicowane style komunikacji oraz preferencje zawodowe mogą prowadzić do konfliktów, jeśli nie zostaną zrozumiane i zaakceptowane. Wspieranie transparentnej komunikacji oraz rozwijanie empatii stanowią kluczowe kroki w eliminowaniu tych wyzwań.
